De Tjoen van Toen in Lier

Het ontstaan van Lier staat volgens de overlevering in nauw verband met de figuur van de heilige Gummarus van Lier, eertijds grootgrondbezitter en veldheer uit de 8e eeuw, later patroonheilige van de stad. De oorsprong van de stad wordt verbonden aan de bidplaats op Nivesdunc (ter hoogte van de huidige Sint-Pieterskapel, ca. 1225, het oudste bewaarde gebouw in de Lierse binnenstad). Na de dood van Gummarus zou daar een dorp gegroeid zijn. Logisch is dat de vroegere en eerste bewoning zich wellicht situeerde op de droger gelegen hoogten ten zuiden en ten noorden van een overwegend laaggelegen vochtig gebied. In de 9e eeuw zouden deze oude kernen verlaten worden ten voordele van een nieuwe die dichter bij de samenvloeiing van de Neten lag en dus economisch veel interessanter was. Transport over water bood een aantal voordelen tegenover transport over land.

Latere ontwikkelingen maken van Lier een stad voor handelaren, wat ook nu nog duidelijk in het stadsbeeld is te merken. In een 11e-eeuws handschrift vindt men een vermelding van een kapittel van Kanunniken, verbonden aan de hoofdkerk die op dat moment nog aan de Heilige Johannes was toegewijd. De definitieve opbloei van de Gummarus-verering in de 11e en 12e eeuw zou de latere naamsverandering verklaren. De begraafplaats van de Heilige Gummarus in de Sint-Pieterskapel als bedevaartplaats én de aanwezigheid van het kapittel hadden een positieve invloed op de groei van de Lierse agglomeratie. Het ontstaan van stichtingen en kloosters is trouwens een opmerkelijk fenomeen in gebieden waar het bevolkingsaantal stijgt en ook Lier trekt vanaf de 13e eeuw kloosterorden aan...